Magnezyum(Mg) Nedir?Ne işe yarar? Magnezyum Yetersizliğinde Neler Olur?

 Magnezyum(Mg) Nedir?

    Magnezyum vücudumuzun her noktasında önemli görevleri bulunan elzem(olması zorunlu) bir mineraldir. Totalde vücudumuzda 20-30 gram kadar bulunan ve çok kilit rollere sahip magnezyumun yaklaşık yarısı doku ve organ hücrelerinde, yarısı kemiklerde kalsiyum(Ca) veya fosfat(P) ile kombineli olarak bulunmaktadır. Sadece %1-2 gibi bir oranı kanda serbest olarak dolaşmaktadır. Mg-Ca dengesinin korunması çok önemlidir. Eğer bu denge korunmazsa artan kalsiyum vücut için toksik hale gelir(1).

Magnezyumun Vücuttaki İşlevleri

1) Nükleik Asitler Üzerine İşlevleri= Biliyorsunuz ki bizim benliğimizin tüm kodları DNA tarafından sağlanır. Mg; DNA'nın sentezinde, onarımında hatta DNA'nın stabilitesinde önemli rolleri bulunmaktadır. Bir diğer nükleik asit olan RNA ise vücudumuzda üretilen proteinlerin kodlarının yazıldığı yerdir. Magnezyumun RNA üzerine de önemli etkileri olduğu bilinmektedir. Zira sıçanlar üzerinde yapılan bir deneyde Çinko ve magnezyum takviyeleri verilen ve verilmeyen sıçanların vücudundaki proteinlerin en küçük yapı taşı olan aminoasitler incelenmiş. Sonuçta sıçanlarda RNA sistemi bozukluğuna bağlı büyüme ve gelişme geriliği saptanmıştır(2).

2) Kan Pıhtılaşmasındaki İşlevleri= Kan Pıhtılaşması üzerinde etkileri olduğu düşünülmektedir. Özellikle kollajen proliferasyonu(çoğalma) ve trombosit agregasyonunda(trombosit denilen kan pulcuklarının yara bölgesinde yoğunlaştırılması işlemi) üzerinde faaliyetleri bilinmektedir(3).

3) Sinir Sistemindeki İşlevleri= Magnezyum sinir hücrelerinde bir gardiyan görevi yapar. Kalsiyumun sinir hücresine girişini kontrol altında tutar ve böylece vücut kaslarına fazla sinyal girişini engeller. Aksi taktirde kas spazmları, kas krampları, ağrılar olası bir tablodur. Ayrıca magnezyumun depresyon semptomlarında gözle görülür bir azalma yaptığı, antidepresanlarla kombine oral magnezyum alımının destekleyici olduğu bazı araştırmalarda gösterilmiştir(4).

4) Metabolizmadaki İşlevler= Vücudumuza enerji sağlayan enerji modülleri gibi düşünebileceğimiz ATP molekülünün üretim ve yıkım sürecinde görevli çok sayıda enzimde rol oynar. Kardiyak kontraktilite (kalbin kasılması) ve periferik vasküler(kalp ve beyin dışındaki damarlar) sistemin devamlılığında mühimdir. Ayrıca sinirsel uyarıların iletiminde rol oynayan "Tiamin Pirofosfat" enziminin aktif olabilmesi için magnezyum gereklidir(5)

Günlük Magnezyum Gereksinimi

    Günlük magnezyum gereksinimi TÜBER(Türkiye Beslenme Rehberi) 2015 kılavuzunda şu şekilde belirtilmiştir(6): 

Besinlerdeki Magnezyum Miktarları

    Besinlerdeki magnezyum miktarlarını Prof. Dr. Diyetisyen Ayşe Baysal şu şekilde açıklamıştır(7):

Magnezyum Yetersizliği Nedenleri:

• Magnezyumdan yetersiz alım.
• Artan gereksinmeyi sağlayamama (Büyüme, hamilelik, yoğun zihinsel faalliyetler).
• Malabsorbsiyon(emilim bozukluğu) durumları= İnce bağırsağın bir kısmının çıkarılması(rezeksiyon) vb  durumlarda birçok mineralde olduğu gibi magnezyumda da yetersizlik görülür.
• Kronik ishal= Kronik ishal durumunda magnezyumun fazlaca atımı olur.
• Kronik alkolizm= Alkol de magnezyum gibi ince bağırsakta emilir. Kronik alkolizmde emilim noktalarını çoğunlukla alkol zapteder ve birçok mineral gibi magnezyumun da emilimi sekteye uğrar.

Magnezyum Yetersizliği Belirtileri

1)Kalp Sorunları= Çok geniş bir kitlede yapılan bir çalışmaya göre kan magnezyum düzeyi ile koroner arter hastalık riski arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur(8). Ayrıca magnezyum yetmezliğinin kalp kriziyle ilişkisi de bilinmektedir(9).

2) Hipertansiyon= Magnezyum, tansiyonun düzenlenmesinde önemli bir rol oynar. Amerika'da yapılan bir çalışmada yüksek mg, yüksek potasyum, yüksek kalsiyum, düşük sodyumlu diyetle beslenildiğinde hipertansiyonla önemli ölçüde mücadele edilebildiği gösterilmiştir(10). Ayrıca "Önleme, Saptama, Değerlendirme ve Tedavi Ulusal Komitesi" kan basıncı stabilitesi için yeterli magnezyum alımını önermektedir(11).

3) Osteoporoz= Kemik sağlığının düzenlenmesinde en önemli mineral kalsiyumdur. Bu tartışmaya açık olmayan, bilinen bir durumdur. Bununla ilgili kalsiyum yazımızı okuyabilirsiniz. (https://bodyfarmasi.blogspot.com/2023/03/kalsiyum-ve-kalsiyum-dusuklugu.html). Peki magnezyum bu işin neresinde? Magnezyumun da kalsiyum regülasyonundaki(döngüsü) etkisi uzun süredir incelenmektedir. Magnezyumunda bu şekilde kemik sağlığına dolaylı olarak etki ettiği düşünülmektedir. Fakat dediğim gibi düşünülmektedir. magnezyum ve fosforun osteoporoza neden olmasıyla ilgili tabiri caizse kartlar tam olarak açık değildir. Ama elbetteki kalsiyum için her şey nettir. Fakat magnezyumunda kemikte bulunan makrominerallerden olduğunu söylemekte fayda var(1).

Kaynaklar

1) Ferda ÖZDEMİR, Meliha RODOPLU. Magnezyum ve Osteoporoz. Osteoporoz Dünyasından. 2004:10(1);32-37.

2) 4. Gıda Mühendisliği Kongresi. Magnezyum ve Sağlık: Süt ve Süt Ürünleri Perspektifi. Akademik Gıda Dergisi. Ankara. 2005

3) Rayssiguier Y. Role of Magnesium and Potassium in the Pathogenesis of Arteriosclerosis. Magnesium. 1984:3;226-238.

4) Undine E. LANGA, Christoph BEGLİNGERB, Nina SCHWEİNFURTH ve ark. Nutritional Aspects of Depression. Cell Physiol Biochem. 2015;37:1029-1043.

5) Fatma ERGÜN. İnsan Sağlığı ve Beslenme Fizyolojisi Açısından Magnezyum. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019:2(3);26-33.

6)  Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Türkiye'ye Özgü Besin ve Beslenme Rehberi. Ankara.2015. 1. Baskı.

7)  Prof. Dr. Ayşe BAYSAL. Beslenme. Ankara. 17. Baskı. 2015;143-147. Hatiboğlu Yayınevi.

8) Earl Es FORD. Serum Magnesium and Ischaemic Heart Disease: Findings From a National Sample of US Adults. International Journal of Epidemiology. 1999:28(4);645-651.

9) MS. Agus, ZS. Agus. Cardiovascular Actions of Magnesium. Critical Care Clinics. 2001:17(1);175-186.

10) GL Schwartz, SG Sheps. A Review of the Sixth Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure. Current Opinion in Cardiology. 1999:14(2);161-168.

    BODYFARMASİ olarak bu yazımızda Magnezyumun vücudumuzdaki öneminden bahsettik. Takipte kalın Sağlıcakla kalın:)